آثار هفتگانه نماز شب در كلام امام صادق علیه السلام
امام صادق علیه السلام فرمود:
آثار نماز شب عبارتند از:
چهره را نیكو مى كند.
اخلاق را زیبا مى كند.
انسان را خوشبو مى كند.
روزى را مقدّر مى سازد.
باعث اَداء قرض مى شود.
غم و غصّه را از بین مى برد.
چشم را روشنى مى بخشد.
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله فرمود: هیچ یك از مردم نمى خوابد مگر اینكه فرشته
اى بر او نگهبان است و هر شب دو بار او را از خواب بیدار مى كند و مى گوید: اى بنده
خدا! برخیز براى یاد خدا (و مناجات و نماز شب ) او ثناى فرشته اى كه او را بیدار مى
كرد مى شنید.
مرحوم میرزا جواد آقا ملكى تبریزى ، ذیل این روایت مى نویسد: این اخبار را انكار نكن ، من
خدا را شاهد مى گیرم كه از شب زنده داران و متهجّدین ، كسى را مى شناسم كه صداى
فرشته اى كه او را در هنگام سحر بیدا مى كند مى شنود كه به او به لفظ آقا خطاب
مى كند و او براى ذكر خدا و نماز شب بر مى خیزد. (تصور مى شود این شخص كه براى اقامه نماز شب با صداى فرشته بیدار مى شود
خود میرزا جواد آقاست كه براى پرهیز از خودستایى این حقیقت را به این عبارت بیان كرده
است . او جز خدا و خواست او هوایى در سر نداشت و به چیز دیگرى نمى اندیشید)
امام صادق علیه السلام فرمود:
آنگاه كه بنده اى در نیمه شب با مولایش خلوت كند و با او به مناجات بپردازد،
خداوند قلبش را نورانى مى كند و چون بگوید: (یا ربّ یا ربّ) خداوند جلیل مى فرماید: (لبیك ) بنده من ! درخواست كن تا عطایت كنم
اگر مقام محمود مى خواهى شب بیدار باش
خداوند متعال خطاب به رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: اى محمّد! مقام
شفاعت در قیامت مقامى بزرگ است ، مقام محمود است و براى تو مسلّم است ، امّا راهش آن است
كه هنگام شب برخیزى و نماز شب بخوانى .
اى محمّد اگر خشنودى ما را مى خواهى در روز به وظایف رسالت
عمل كن . و اگر مقام محمود مى خواهى شب بیدار باش و نماز شب بخوان . (وَ مِنَ اللّیْلِ
فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى أَنْ یَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً)
- و پاسى از شب را (از خواب برخیز، و) قرآن (و نماز) بخوان ! این یك وظیفه اضافى
براى توست ؛ امید است پروردگارت تو را به مقامى در خورِ ستایش بر انگیزد. شب زنده داران در قیامت
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
در قیامت پس از آن كه خداوند همه انسانها را جمع كند، منادى ندا مى كند و مى گوید:
پیش آیند كسانى كه در نیمه هاى شب از بستر خواب دور مى شدند و خدا را مى خواندند و
از خشم و غضبش بیمناك و به رحمتش امیدوار بودند.
آن گاه جمعى پیش روند و قبل از دیگران به جایگاههاى خود (در بهشت ) وارد شوند و بعد
از آنان به حساب مردمِ دیگر رسیدگى نمایند.
منابع: (برگرفته از کتاب داستان های شیرین از نماز شب)
تا حالا نشده من از نماز شب ایشان بیدار شوم
در خاطرات مربوط به امام خمینى رحمه الله علیه مى خوانیم : خویشاوندان ایشان مى
گفتند:
از پانزده سالگىِ ایشان كه ما در خمین بودیم ، آقا یك چراغ موشى (123) كوچك مى
گرفتند و مى رفتند به یك قسمت دیگر كه هیچ كس بیدار نشود و نماز شب مى خواندند.
همسر امام رحمه الله علیه مى گویند: (تا حالا نشده كه من از نماز شب ایشان بیدار شوم ). چون چراغ را مطلقاً روشن نمى
كردند.
نه چراغ اتاق را روشن مى كردند، نه چراغ راهرو را و نه حتى چراغ دستشویى را [او از
یك چراغ قوه كوچك كه تنها جلوى پایشان را روشن مى كرد، استفاده مى كردند.
و براى این كه كسى بیدار نشود، هنگام وضوى نماز شب ، یك ابر زیر شیر مى گذاشتند
كه آب چكّه نكند و صداى آن ، كسى را بیدار نكند.(125)
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
زمستان براى مؤمن فصل خوبى است ، زیرا روزهاى كوتاهش را روزه مى گیرد و
شبهاى طولانى اش را براى نماز (شب ) بر مى خیزد.(126)
عارفان ، سرمه بیدارىِ شب بر چشمانشان كشیده اند
خداى متعال به حضرت داوود علیه السلام فرمود:
اى داوود! مردان با تقوا شبهایشان را نخوابند مگر آنكه نمازشان را براى من بگذارند. و
روزهایشان را به پایان نبرند مگر آنكه پیوسته مرا یاد كنند. اى داوود! همانا عارفان ،
سرمه بیدارىِ شب بر چشمانشان كشیده اند و شب را در
حال قیام اند و از این رهگذر، رضاى مرا مى طلبند
كسى كه براى خشنودى خدا نماز شب بخواند
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
هر گاه بنده اى شب هنگام از خواب برخیزد و در حالى كه هنوز (آثار) سنگینى خواب در
چشمان او باقى است ، براى خشنودى خداوند نماز شب بخواند، پروردگار
متعال به ملائكه اش مباهات مى كند و مى فرماید: آیا نمى بینید بنده مرا كه در نیمه شب
از بستر خواب برخاست و به خاطر خواندن نمازى كه بر او واجب نكرده ام ، خواب شیرین
را رها كرد؟ پس شاهد باشید كه او را آمرزیده ام
درخواست مهلت براى خواندن نماز و...
در عصر روز تاسوعا وقتى كه دشمن تصمیم گرفت حمله بر لشكریان امام حسین علیه
السلام را آغاز كند، حضرت به برادرش (اباالفضل علیه السلام ) فرمود: (به سوى
آنان برو و اگر مى توانى كار را به فردا واگذار، تا امشب را به نماز و نیایش و طلب
آمرزش از او سپرى كنیم ، خدا مى داند كه من نماز، تلاوت قرآن ، بسیارىِ دعا و درخواست
آمرزش را دوست دارم .)
حضرت امام حسن عسكرى علیه السلام مى فرمایند:
رسیدن به لقاى خداوندى سفرى است كه تنها مركب راهوار آن شب زنده دارى است
.
امام حسین علیه السلام از رسول خدا صلى الله علیه و آله
نقل كرد
كه آن حضرت فرمود:
كسى كه عمرش با قیام شب و عبادت خدا خاتمه یابد
اهل بهشت است
امام صادق علیه السلام به سلیمان دیلمى فرمود:
اى سلیمان ! نماز شب را ترك نكن ، همانا زیانكار كسى است كه از نماز شب محروم
بماند.
امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند عزّوجلّ مى فرماید: (مال و فرزندان زینت زندگى دنیاست ). و هشت ركعت نماز نافله شب كه بنده خدا در
پایان شب مى خواند زینت آخرت است
عارف ربّانى مرحوم ملاّ حسینقلى همدانى رحمه الله علیه مى فرمود:
كسانى كه در مقامات دین به جایى رسیده اند، همه از شب خیزها بوده اند، از غیر آنها
دیده نشده است
خانه هایى كه هنگام شب در آنها نماز خوانده مى شود
روایت شده است : خانه هایى كه هنگام شب در آنها نماز خوانده مى شود و قرآن تلاوت مى
گردد، براى اهل آسمان نورافشانى مى كنند همانگونه كه ستارگان درخشان براى
اهل زمین نور افشانى مى كنند.(145)
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
فضیلت نماز شب بر نماز (مستحب ) در هنگام روز، مانند فضیلت انفاق پنهانى بر انفاق
آشكار است .
تأ ثیر سحرخیزى زن
زنى به خدمت حضرت صادق علیه السلام آمد و عرض كرد:
اى پسر پیغمبر! شوهرم مرا دوست نمى دارد، چه كنم ؟
حضرت فرمود: (علیك بصلوة اللّیل ). برو نماز شب بخوان .
پس از چندى خدمت حضرت رسید و تشكّر كرد و گفت : شوهرم از آن وقت هیچ كس را به
اندازه من دوست نمى دارد. پس آن حضرت فرمود:
خدا رحمت كند زنى را كه سحر برخیزد و شوهرش را بیدار كند، و همچنین مردى كه
برخیزد و زنش را بیدار كند و نماز شب بخوانند
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
آیا چهره نماز شب خوانها را نمى بینید كه از همه چهره ها زیباتر است ؟
این براى آن است كه آنان هنگام شب با خداى سبحان خلوت كرده اند و خداى تعالى
جامه اى از نور خود بر چهره ایشان پوشانید.
بر تو باد به استغفار در تاریكى شب
خداى متعال فرمود: اى داوود! بر تو باد به استغفار در تاریكى شب ، هر كس به خاطر
من به نماز ایستد آنگاه كه مردم در خوابند، به فرشتگانم دستور مى دهم تا براى او
استغفار كنند و بهشت من مشتاق دیدار او گردد و هر تر و خشكى براى او دعا كند.
نماز شب حضرت مهدى علیه السلام
استاد الهى و عارف ربّانى ، مرحوم حاج شیخ جواد انصارى همدانى رحمه الله علیه مى
فرمود:
یكى از مؤمنان ، شبى كه براى نماز شب بیدار شده بود مشاهده كرد كه در حدود پانصد
خانه از خانه هاى همدان نورافشانى مى كنند. به او الهام شده بود كه در این خانه ها
نماز شب خوانده مى شود، در نقطه اى (از زمین ) عمودى از نور دیده بود كه تا آسمان
كشیده شده است و به او الهام شده بود كه در آن مكان ، وجود مقدّس حضرت مهدى علیه
السلام هست كه به نماز شب ایستاده است
مال شبهه ناك مانع نماز شب مى شود
آیت اللّه شهید قدوسى رحمه الله علیه مى فرمود:
ما وقتى كه در نهاوند بودیم ، سالى یك بار با خانواده ،
منزل یكى از آشنایان دعوت مى شدیم ، پس از تكرار چند نوبت دیدم همان شبى كه ما در
آن میهمانى غذا مى خوریم نماز صبح روز بعد به آخر وقت كشیده مى شود (و موفّق به
نماز شب نمى شویم ) متوجّه شدم در اموال آن شخص اشكالى وجود دارد.
«قیام اللیل مصحّة للبدن»؛بیداری شب باعث سلامتی بدن است.
میزان الحکمه، حدیث 10760
و
نجات از عذاب دنیا با نماز شب
امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام می فرماید:
«آنگاه که خداوندمی بیند قومی در گناهان زیاده روی کردند و در میان آنان سه
نفر از مؤمنین هستند، خداوند به آنان می فرماید: ای بندگان گناهکارم! اگر
در میان شما نبودند آنان که به خاطر من با هم دوستی می کنند و با نماز
خواندشان زمین من و مسجدهای مرا آباد می کنند، و شب ها موقع سحر از ترس من
استغفار می نمایند، عذابم را بر شما نازل می کردم، و از آن باکی نمی
داشتم».
بحار، ج 87، ص 140.
و
کسب هیبت و اهمیت با نماز شب
روایت شده است که امیرالمؤمنین علیه السلام از مقابل دکه قصّابی می گذشت. قصاب گفت: ای امیرالمؤمنین! گوشت چاق و خوب موجود است.
امام علی علیه السلام فرمود: پول آن موجود نیست.
قصاب گفت: من مهلت می دهم و صبر می کنم.
امام علیه السلام پاسخ داد: من بر نخوردن گوشت صبر می کنم.
و افزودند: خداوند متعال پنج چیز را در پنج چیز دیگر قرار داده است: عزّت
را در بندگی، ذلّت را در معصیت، حکمت را در کم خوردن و خالی بودن شکم، هیبت
و ابّهت را در روی آوردن به نماز شب. و ثروتمندی و بی نیازی را در قناعت.
ارشاد القلوب، ص 156 - 153.
و
از «نوف بکالی» روایت شده که می گوید: شبی امیرالمؤمنین علیه السلام را
دیدم که از بستر برخاسته و به ستارگان می نگرد، آنگاه به من فرمود: ای نوف!
خوابی یا بیدار؟
گفتم: بیدار.
فرمود: ای نوف! خوشا به حال پارسایانِ این جهان که دل در سرای دیگر بسته
اند، آنان که زمین را فرش و خاک را بستر، و آب را شربت نوشین، و قرآن را
شِعار (جامه زیرین، یعنی روش خود و زینت دل) و دعا را دِثار (جامه رو، یعنی
مانع حوادث) قرار داده اند و همانند حضرت عیسی از دنیا بریده و جدا گشته
اند.
ای نوف! حضرت داوود علیه السلام شب ها در چنین ساعتی از بستر برمی خواست و می گفت:
«این ساعتی است که هیچ بنده ای خدای بزرگ را نخواند، مگر این که دعایش
مستجاب شود، جز آن که باج گیر یا جاسوس خبرچین، یا گزمه که همکار داروغه
ستمگر است و یا نوازنده طنبور و طبل باشد.
نهج البلاغه فیض، حکمت 101، ص 1133.
و
خشنودی خداوند با نماز شب
حضرت علی می فرماید:
«قیام اللیل مُضحّحَةٌ لِلْبَدَنِ و تَمسُّک باَخْلاقِ النَّبیین وَ رَضی
رَبَّ العالمین»؛برخاستن برای نماز شب، بدن را تندرست می کند و تمسکی است
به اخلاق پیغمبران و خدا را خشنود می کند.
میزان الحکمه، ج 5، ص 421.
و
مقامی رفیع در آخرت با نماز شب
امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرمایند:
«در بهشت درختی است که از بالای شاخ و برگ آن، زینت آلات و زیورآلات می
روید و از پایین آن اسبان ابلق زین کرده و لجام دار، که دارای بال هستند و
هیچ گاه ادرار و فضله نمی کنند، اولیای خدا سوار آن اسبان می شوند و در
بهشت به هر جا که
بخواهند پرواز می کنند.
کسانی که در بهشت مقامشان کمتر از آنان است می گویند: خدایا! این بندگانت به خاطر چه عملی به این کرامت نایل شده اند؟
خداوند می فرماید: آنان کسانی هستند که شب ها بلند می شدند و نمی خوابیدند
(مشغول نماز شب می شدند) و در روزها روزه می گرفتند و نمی خوردند. و با
دشمنان جهاد می کردند و نمی ترسیدند. و صدقه می دادند و بخل نمی ورزیدند».
تبلیغات 
